اجرای سنگ نمای ساختمان یکی از مهم‌ترین بخش‌های ساخت یک ساختمان و گاهی اوقات حادثه‌آفرین‌ترین بخش یک سازه است که درصورتی‌که به‌درستی اجرا نشود، می‌تواند موجب بروز حوادث ناخواسته و حتی مرگبار گردد. مهندسان شرکت پادیرگستر همواره توجه زیادی به این بخش از روند ساخت‌وساز دارند و سعی می‌کنند تا با بررسی دقیق روش اجرا و شرایط فنی اجرای نما، از بروز این حوادث جلوگیری کنند. در پی حوادث متعددی که بر اثر سقوط سنگ نمای ساختمان و خسارات جانی که این اتفاق بر جای می‌گذارد، لازم دیدیم نکات فنی این مبحث را حتی برای کارفرماهایی که مدیریت پیمان پروژه خود را به پادیر گستر نسپرده‌اند نیز توضیح دهیم تا دستکم تا جایی که ممکن است، از بروز اتفاقات این‌چنینی در سطح کشورمان جلوگیری به عمل‌آوریم. در ادامه با ما باشید.
طبیعتاً
سنگ یک موجود زنده نیست. اما برخلاف چیزی که از نام آن برمی‌آید، در گرما و
سرما یا تحت‌فشار زیادی که به مرور زمان به آن وارد میشود، از خود
عکس‌العمل نشان می‌دهد. معمولاً سنگ نمای ساختمان، به یکی از علت‌های زیر
ممکن است از نمای ساختمان جدا شده یا اصطلاحاً خود را ول کند.
۱- نشست زمین و جابجایی ساختمان بر اثر رانش پی ساختمان
۲- انبساط و انقباض سنگ بر اثر حرارت و سرما
۳- لرزش‌های شدید مانند انفجار یا تخریب ساختمان‌های کناری یا زلزله
۴- عدم چسبندگی کافی و مناسب به دیوارهای کناری
موارد زیر برای اجرای بهتر سنگ روی نمای ساختمان الزامی است
۱- استفاده از “ماسه شسته” در دوغابی که پشت سنگ ریخته میشود
۲- خودداری از پرکردن نخاله در فضای پشت سنگ، این فضا باید تماماً توسط دوغاب سیمان پر شود
۳- خاک ناشی از برش سنگ در هنگام فرزکاری و برش زدن آن، کاملاً از پشت سنگ شسته شود
۴- در آب و هوای سرد و شرایطی که امکان یخ زدن آب وجود دارد، حتماً باید عملیات سنگ کاری متوقف شود
۵- از دوغاب با سیمان زیاد استفاده گردد
۶- به هیچ عنوان برای بالا بردن سرعت کار، از سیمان خشک روی دوغاب استفاده نشود
7- دوغاب سفت شده ماسه سیمان پشت سنگ به مدت ۲ الی ۳ روز آب پاشی شود.
8- تمام سنگ‌های گرانیت و مرمریت حتماً اسکوپ شوند. در مورد سنگ تراورتن هم در جایی که سنگ‌ها در یکدیگر قفل و بست نشده و پیوسته نیستند و یک قطعه سنگ به صورت تکی اجرا می شود (مانند قاب دور پنجره‌ها) حتماً از اسکوپ استفاده گردد.
۹- اگر پاشنه ستون‌های برجسته نما روی زمین باشد می‌تواند تا ۱۰ سانتی‌متر با اسکوپ و بدون رابیتس کاری از نما پیش آید، ولی اگر ستون‌های برجسته روی نما از نیمه نما به بعد (مثلاً از طبقه یک به بالا) شروع می شود ، حتماً نیاز به زیر سازی با رابیتس و اسکوپ دارند.
۱۰- برجسته‌کاری‌ها، مانند ستون‌ها، سینه کفتری های نما، حتماً با رابیتس کاری و اسکوپ کار شوند.(تا پنج سانتی‌متر برجستگی با اسکوپ و از ده سانتی‌متر به بالا با اسکوپ و رابیتس کاری)
۱۱- اگر از سنگ تراورتن توری دار استفاده می‌کنید، تمام قطعات سنگ مثل سنگ گرانیت باید اسکوپ شوند (توری پشت سنگ‌ها را با چسب می‌چسبانند و چسب از نفوذ دوغاب به درون سنگ ممانعت می‌کند و چسبندگی حاصل نمی‌شود).
۱۲- سیم اسکوپ به طور سرتاسری در طول یک سنگ اجرا نشود. بلکه باید یک سنگ بلند را در چند نقطه سیم اسکوپ جدا گانه بزنید (نکته: معمولاً سنگ‌های بلند از وسطشان ول می‌کنند)
مواردی از اشکالات رایج:
سنگ کاران برای جلوگیری از ریزش دوغاب از پشت سنگ، دو طرف انتهایی نما را معمولاً با مچاله کردن گونی‌های سیمان و قرار دادن در بین سنگ و دیوار خارجی نما می‌پوشانند، اما بعد از اتمام سنگ کاری برداشتن گونی‌ها و پر کردن فضاهای خالی با ملاط ماسه سیمان را فراموش می‌کنند. از این جهت به دلیل عدم چسبندگی مناسب قطعات سنگ‌های کناری نما به دیوار پشتشان، احتمالاً در آینده به موجب عواملی مانند وزش شدید باد، ممکن است سنگ‌ها از نما جدا شده و سقوط کنند.
در برخی موارد جهت پر کردن زیر سازی سنگ‌ها (مثل قسمت I شکل تیرها یا ستون‌های فولادی) ، به منظور نصب آجر و یا سایر پرکننده‌ها، از ملاط گچ و یا گچ و خاک استفاده می شود و در نهایت روی آن سنگ کاری می‌گردد. یا حتی گاهی اوقات، جهت نگهداری اولیه و موقت قسمت‌هایی از سنگ کاری، در حین کار از ملاط گچ خالی یا گچ و خاک استفاده می‌گردد. اما دیده شده که ملاط مذکور بعداً در اثر جذب رطوبت یا خیس شدن، متورم شده و باعث جدا شدن و سقوط سنگ اطراف خود می شود. در این خصوص استفاده از چسب سنگ جهت نگه‌داشتن موقت سنگ و استفاده از ملاط سیمان جهت زیرسازی‌ها توصیه می شود.