شاید برای شما هم این سوال پیش آمده باشد که مشهورترین مهندس در طراحی سازه ساختمان، چه کسی است؟ این شخص بدون شک الکساندر گوستاو ایفل مهندس و معمار معروف فرانسوی است که در دنیای مهندسی سازه‌ها، او را با نام (جادوگر آهن) می‌نامند. اما گاهی اوقات یک اثر بزرگ چنان شهرتی پیدا میکند که آفریننده خودش را تحت‌‌‌‌‌‌‌‌الشعاع قرار می‌‌‌‌‌‌‌‌دهد و نام او را به فراموشی می‌‌‌‌‌‌‌‌سپارد. در مورد “برج ایفل” هم این قضیه مصداق پیدا میکند. با گوستاو ایفل بیشتر آشنا شوید.
ایفل مدرک خود را از دانشگاه École Centrale des Arts et Manufactures در شهر پاریس گرفت و پس از مدتی در یک شرکت راه و ساختمان که به صورت اختصاصی در زمینه‌ی راه آهن فعالیت می‌کرد، استخدام شد. اما پس از مدتی به ساخت پل علاقه‌مند شد و کمی بعد، شرکت مهندسی خودش را با نام Eiffel & Cie تأسیس کرد. او در طی این سال‌ها بیشتر درآمد خود را از ساخت پل‌های کوچکی که معمولاً به آسیا و اروپای شرقی صادر می‌شد به دست می‌آورد.
برج آزادی
گوستاو ایفل در سال ۱۸۸۵ میلاد، پروژه جدیدی را شروع کرد که برای کشوری
به‌جز کشور خودش بود. مجسمه بانویی نسبتاً بزرگ با نام مجسمه آزادی که قرار
بود به‌عنوان هدیه از طرف مردم فرانسه به ایالات‌متحده، به‌عنوان نمادی از
دوستی بین‌المللی اهدا گردد. ایفل به همراه دو مهندس بزرگ دیگر به نام‌های
آگوست بارتولدی و ریچارد ام هانت، یکی از بزرگ‌ترین ایده پردازها در پروژه
بانوی آزادی بود. ایفل اسکلت آهنی داخل مجسمه آزادی را طراحی کرد و همچنین
نظارت بر جایگذاری صحیح مجسمه را نیز بر عهده گرفت. او محاسبه کرد که
دقیقاً چقدر فشار بر روی هر اتصال قرار خواهد گرفت و اینکه چگونه وزن مجسمه
را پخش کند تا از فروپاشی سازه جلوگیری کند. ایفل برای سرهم کردن قطعات
مختلف مجسمه بانوی بزرگ دستورالعملی تهیه کرد تا ایمنی و عمر مجسمه را به
حداکثر برساند و تمام این کارها را آن‌قدر اقتصادی انجام داد که تا به
امروز کسی روش بهتری برای آن ارائه نداده است. این مجسمه نهایتاً به نام
“مجسمه آزادی” نامیده شد و آن‌قدر مشهور است که بسیاری از مردم جهان، آن را
به‌عنوان نماد کشور آمریکا می‌شناسند.
برج ایفل
گوستاو ایفل ، در طول عمر خود و در طی ساخت مجسمه آزادی، دنیا را برای
سازه‌ها و آسمان‌خراش‌های مدرن‌تری آماده کرد که احتمالاً یکی از بزرگ‌ترین
ساختمان‌های ساخت او که همه ما آن را می‌شناسیم، همان برج فلزی معروف است
که نام خود او را بر خود دارد. برج ایفل
برج ایفل به‌منظور برگزاری بزرگداشت یک صدمین سالگرد انقلاب کبیر فرانس
و برای نمایشگاه جهانی پاریس در سال ۱۸۸۹ ساخته شد. در آن سال از بین ۷۰۰
طرح پیشنهادی که در مسابقه طراحی این برج به ثبت رسیده بود، طرح گوستاو
ایفل به‌اتفاق آرا انتخاب شد. برگذاری مسابقه طراحی برای ساخت ساختمان‌های
بزرگ، هنوز هم اهمیت زیادی دارد. به عنوان مثال در ایران، برای انتخاب بهترین طراحی برای ساختمان جدید پلاسکو، یک وب‌سایت راه‌اندازی شده و مسابقه‌ای برگزار شد تا بتوانند بهترین شرکت طراحی مهندسی را برای اجرای این پروژه انتخاب کنند.
ساختن برج بزرگ ایفل در اول ژوئیه سال ۱۸۸۷ شروع شده بود و طراحی آن آن‌قدر
دقیق بود که به هیچ اصلاحی احتیاج نداشت. گوستاو ایفل در برج ایفل،
توانایی قابل‌توجه خود را در ریاضیات و علوم به نمایش گذاشت. او فاصله بین
دو میلیون و پانصد هزار میخ پرچ به‌کاررفته در برج را تا یک واحد میلی‌متری
برای فشارهای باد در تمام ارتفاعات اندازه‌گیری کرد تا برج بتواند در
برابر همه آن‌ها ایستادگی کند. همچنین محاسبات منحنی شاه‌تیر اصلی برج را
انجام داد تا کشش و فشار باد به نیروهای درهم‌فشردگی تبدیل شود و
به‌این‌ترتیب باد، زیربنای برج را تحت تأثیر قرار ندهد. سال‌ها بعد این
روش‌ها الهام‌بخش معماران و مهندسان اَبَر آسمان‌خراش‌های معاصر همانند
برج‌های مرکز تجارت جهانی بودند.
اما گاهی اوقات یک اثر بزرگ چنان شهرتی پیدا میکند که آفریننده خودش را تحت‌‌‌‌‌‌‌‌الشعاع قرار می‌‌‌‌‌‌‌‌دهد و نام او را به فراموشی می‌‌‌‌‌‌‌‌سپارد. در مورد “برج ایفل” هم این قضیه مصداق پیدا میکند. خود گوستاو ایفل به این موضوع توجه داشته است و در کتابی که در سن هشتادسالگی به نام «کتاب خرد» به رشتۀ تحریر درآورد، راجع به این موضوع چنین نوشت: «من به برج ایفل غبطه می‌خورم، زیرا شهرت آن برج، از خود من بیشتر است. بسیاری از مردم تصور می‌‌‌‌‌‌‌‌کنند که تنها اثر من همین برج است، درصورتی‌که کارهای مهم دیگری نیز انجام داده‌ام…»
گوستاو ایفل چندین پل در زمان خود ساخت که از معروف‌ترین آن‌ها می‌توان به پل معروف Garabit Viaduct اشاره کرد که امروزه جزء خطوط سراسری راه آهن فرانسه است و در زمان خود بلندترین پل در جهان به شمار می‌رفت. ضمناً کارهای او تنها محدود به کشور فرانسه نمی‌شود و او آثاری دیگر در کشورهای ایالات‌متحده آمریکا، اسپانیا، برزیل ، پرو، مکزیک و چند کشور دیگر هم دارد. از آثار مهم او در کشورهای دیگر می‌توان به اسکله کناک Konak Pier در شهر ازمیر ترکیه، کلیسای جامع سنت ماریا در کشور پرو و ایستگاه مرکزی قطار شهر بوداپست مجارستان اشاره کرد.