نقدی بر ابلاغیه وزیر راه و شهرسازی

قانون نظام مهندسی و کنترل ساختمان فعلی، مصوب 22 اسفندماه 74 در مجلس است. در بند هشت ماده 15 این قانون اینطور آمده است که هیئت‌ مدیره موظف است روابط بین کارفرمایان و صاحبان حرفه مهندسی را تنظیم کند. در ماده 33 قانون نظام مهندسی هم اشاره شده است که مقررات ملی ساختمان ازسوی وزارت راه‌ و شهرسازی تهیه می‌شود و به تصویب هیئت وزیران خواهد رسید. وزیر محترم راه‌ و شهرسازی در اسفند 96 ابلاغیه‌ای به سازمان‌های تابعه خود در استان‌ها ارائه کرد که البته هنوز به تصویب هیئت وزیران نرسیده است. ابلاغیه‌ای که به نظر می‌رسد نه ‌تنها ضعف‌های بی‌شمار صنعت ساختمان کشور را پوشش نداده است، بلکه برخلاف بند هشت ماده 15 و ماده 33 قانون نظام مهندسی مصوب مجلس که در بالا امده است می‌باشد.

از مصاحبه‌های وزیر و معاون محترم وزارت و راه و شهر‌سازی اینطور برمی‌آید که رفع این اختلاف را به معاون حقوقی ریاست‌جمهوری یا دیوان عدالت اداری ارجاع داده‌اند، اما موضوع اصلی این است که ساختار جمهوری در قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران به این علت برگزیده شده است تا به واسطه آن، فرد یا افرادی این امکان را نداشته باشند تا با ابلاغ بخشنامه ابلاغیه یا دستورهای مشابه آن نظرات شخصی خود را به عنوان قانون، به گروهی از افراد دیکته کنند، مگر اینکه رضایت آن جمع یا وکلای آن جمع به ‌نحوی جلب شود.
از سوی دیگر جلب این رضایت چندان هم نیاز به طی‌کردن پروسه دیوان عدالت اداری یا معاون حقوقی ریاست‌جمهوری ندارد. زیرا اصل 138 قانون اساسی اشاره می‌کند که وزرا نباید آیین‌نامه یا ابلاغیه‌ای خلاف متن و روح قوانین وضع کنند. این نکته‌ای است که وزیر محترم کشور نیز در مخالفت با ابلاغیه وزیر راه‌ و شهرسازی به آن اشاره کرده است.

از سویی دیگر، اصل 134 قانون اساسی اشاره دارد که در‌صورتی ‌که اختلاف‌نظر بین وزرا باشد و نیاز به تفسیر نداشته باشد، تصمیم هیئت ‌وزیران که به پیشنهاد رئیس‌جمهور است، لازم‌الاجراست. پس حتی نیاز به رجوع به معاونت حقوقی رئیس‌جمهوری یا دیوان عدالت اداری هم نیست، زیرا اختلاف نظر بین وزرا هم می‌بایست در خود هیئت ‌وزیران حل‌وفصل گردد.

اینکه طرفداران ابلاغیه دکتر آخوندی میل دارند که روابط بین مالکان و نظام مهندسی همانند روابط بیماران و نظام پزشکی شود، نیز با روح قانون نظام مهندسی در تضاد است. اموراتی مثل قضاوت دادگستری یا داوری فوتبال یا پلیس راهنمایی و رانندگی مانند خدمات یک پزشک نیست.
قاضی دادگستری یک استاندارد مثل قانون جزای اسلامی را با رفتار مجرم مقایسه می‌کند. داور فوتبال عملکرد فوتبالیست‌ها را با استانداردی مثل قوانین داوری ارزیابی می‌کند. این بررسی استاندارد شامل شغل پلیس راهنمایی و رانندگی هم می‌شود. هیچ کجای دنیا مرسوم نیست قاضی ازسوی یکی از طرفین دعوا انتخاب شود یا پلیس راهنمایی‌ و ‌رانندگی ازسوی ساکنان یک محله انتخاب شود یا داور فوتبال ازسوی یکی از دو تیم مسابقه انتخاب شود.
معلوم است که هر‌یک از طرفین دعوا قاضی‌ای را انتخاب می‌کنند که آنها را در آن مهلکه سربلند کند. ساکنان پلیسی را انتخاب می‌کنند که مانع عبور آنها از چراغ قرمز نشود. هریک از دو تیم فوتبال هم داوری را می‌پسندد که به‌نفع آنها کار کند. مهندس نظام مهندسی هم وظیفه دارد تا عملکرد سازنده ساختمان یا مالک را با مقررات ملی شغلش که ازسوی کادری علمی تهیه می‌شود، مقایسه کند. چنین وظیفه‌ای را پزشک ندارد.

اگر بنا به اصول مقررات ملی، ابعاد ستون یک ساختمان باید 40در40 سانتی‌متر باشد، بنابراین طراح نمی‌تواند آن را 20در20 طراحی کند یا ناظر نمی‌تواند از کنار اجرانکردن ستون 40در40 ازسوی مجری به‌سادگی عبور کند. چنانچه این شرایط تأمین نشود، مهندس طراح یا ناظر (و در آینده مهندس مجری) زیر سؤال خواهند رفت. هیئت‌مدیره نظام مهندسی می‌تواند به سبب وظیفه‌اش برای نظارت بر حسن انجام خدمات چنین مهندسانی را مؤاخذه کند. پزشکان اما استانداردی ندارند که طبق آن به ویزیت بیماران بپردازند.

 نگارنده این مطلب بزرگ‌ترین اختلاف صنعت ساختمان امروز ایران و کشورهای دیگر را در ساختار انتخاب ناظر نمی‌داند. درحال‌حاضر نیروی مهم ساختمان، یعنی کارگر، به هیچ نهادی پاسخ‌گو نیست، اما کارگر صلاحیت‌دار به مرجع خود، یعنی اتحادیه، پاسخ‌گو است. استفاده از نیروی پاسخ‌گو باعث کاهش عیوب ساختمان می‌شود. امروز در ایران شرایط پاسخ‌گویی کارگران ازسوی اتحادیه‌هایی همچون اتحادیه نقاشی ساختمان‌، اتحادیه تزیینات ساختمان‌، اتحادیه دروپنجره و… تأمین شده است که کارگران را در مقابل نارضایتی کارفرما به ارائه پاسخ و جریمه وا می‌دارند. بهتر است قانونی وضع شود که مالکان و سازندگان مجبور به استفاده از نیروی اتحادیه شوند. اگر مهندس ناظر در گزارش مرحله‌ای استفاده یا عدم استفاده از نیروی اتحادیه را قید کند و به علت استفاده ‌نکردن از کارگر اتحادیه عملیات ساختمانی را با مقررات ملی تأیید نکند، مالکان و سازندگان مجبور خواهند بود از این نیرو استفاده کنند. ضمن اینکه شرکت‌های بیمه هم براساس این گزارش‌های ناظران، به بیمه ساختمان‌ها بپردازند. باید ببینیم نتیجه این ابلاغیه‌ها و دستورات و موارد ناقض قانون در انها به کجا خواهد رسید.

 منبع: وبلاگ پادیر گستر

وزیر راه: عوارض ۵ درصدی نظام مهندسی مشروعیت قانونی ندارد

در آخرین روزهای آبان ماه سال 96، در یکی از خبرگزاری ها، مطلبی با عنوان «عوارض ۵ درصدی نظام مهندسی مشروعیت قانونی ندارد» منتشر شد. و این مطلب خیلی زود تبدیل به یکی از پرجنجال‌ترین اخبار حوزه مهندسی ساختمان شد و در فاصله کمی، سر و صدای زیادی برپا کرد. در آن زمان، شاید کمتر کسی فکر می کرد که انتشار این مطلب، مقدمه ای باشد برای اینکه “آخوندی” وزیر راه و شهرسازی به فاصله‌ کمی بعد از ان، دستور لغو دریافت 5 درصد حق نظارت واریزی که به حساب سازمان های نظام مهندسی واریز می‌شد را صادر کند.

در این گزارش مذکور آمده بود که از آنجایی که مداخله سازمان های نظام مهندسی در امور صنفی اشخاص حقیقی و کلیه امور اشخاص حقوقی، بر اساس قانون غیرقانونی است، بنابراین دریافت عوارض پنج درصدی نظارت از سوی سازمان‌های مهندسی نیز یک امر غیرقانونی است و می‌بایست متوقف شود.

در همان روزها نیز برخی از روسای سازمان‌های نظام مهندسی ساختمان، با اعتارض و انتقاد از این اظهارنظرها تاکید کردند که طبق نص صریح قانون و مبحث دوم، اخذ حق السهم ۵ درصدی از حق الزحمه مهندسان توسط سازمان نظام مهندسی ساختمان مشروعیت قانونی دارد و می‌بایست کسانی که استدلال می‌کنند که سازمان نظام مهندسی نباید این مبلغ را دریافت کند، استدلال خود را منطبق بر قوانین جاری ارائه کنند.

بعد از گذشت حدود دو ماه از انتشار آن مطلب، در روز ۲۶ دی‌ ماه آخوندی در نامه‌ای به مدیران کل راه و شهرسازی استان‌های سراسر کشور و سرپرست اداره کل مسکن و شهرسازی تهران و شهرستان‌ها، دستور لغو کسر پنج درصد مبلغ حق نظارت واریزی صاحب کار به حساب سازمان‌ها را از ۱۰ بهمن ماه سال جاری صادر کرد.

نظام مهندسی در شوک ابلاغیه جدید

به گزارش پادیر گستر، این ابلاغیه هم مانند ابلاغیه های پیشین آخوندی، وزیر راه و شهرسازی در خصوص ایجاد اصلاحات در بدنه سازمان نظام مهندسی ساختمان، در ابتدا موجب شوک اعضای سازمان شد و سپس موجی از انتقادات مسئولان نظام مهندسی، به سوی این تصمیم وزارت راه روانه شد.

حدود یک هفته بعد از آن، رییس سازمان نظام مهندسی کشور، روز 27 دی ماه در همایش ملی “نگهداری از ساختمان‌ها و حفاظت در برابر حریق”، در اولین واکنش انتقادی نسبت به دستور وزیر راه و شهرسازی، مبنی بر لغو دریافت پنج درصد حق‌الزحمه مهندسان ناظر و واریز آن به حساب سازمان‌های نظام مهندسی ساختمان، گفت: اینکه سازمان نظام مهندسی تصمیم بگیرد 5 درصد حق‌الزحمه مهندسان را دریافت کند یا خیر، از مسئولیت‌های درونی این سازمان است و دستور وزیر راه در این زمینه لازم الاجرا نیست.

رجبی با تاکید بر اینکه این دستور وزیر راه با ماده 37 در تقابل است و باعث ایجاد درگیریهای بعدی می‌شود اظهار داشت: دو اتفاق برای سازمان نظام مهندسی افتاده، یکی اینکه توجه وزارت راه و شهرسازی به مسائل سطح پایین این سازمان معطوف شده و دیگر اینکه نظام مهندسی هم اعتماد به نفس خود را از دست داده و به همین دلیل از ظرفیت‌های قانونی استفاده نمی‌شود.

سوءاستفاده‌ مالی در پی یک دستورالعمل غیرقانونی

این انتقاد کافی بود تا مسئولان وزارت راه و شهرسازی شروع به حمایت و دفاع از ابلاغیه جدید وزیر راه کنند و تصمیم وی را در چهارچوب مقررات و اختیارات قانونی مقام عالی وزارتخانه قلمداد نمایند.

از دیدگاه این مسئولان از آنجایی که لغو “قانون دریافت ۵ درصد حق نظارت”، از حبس مبلغ نقدینگی در سازمان‌های نظام مهندسی ساختمان جلوگیری می‌کند، کاملا تصمیم درستی به شمار می‌رود. این مسئولان معتقد بودند که دریافت ۵ درصد حق نظارت، در سال 84 و به دنبال دستورالعمل غیرقانونی معاون وزیر وقت، عملیاتی و اجرایی شده است. درواقع براساس این ابلاغیه معاون وزیر وقت در آن سال، تصور بر آن بود که کسر 5 درصد از حقوق مهندسان و واریز آن به حساب سازمان نظام مهندسی، بتواند فرصتی برای سازمان‌های نظام مهندسی ایجاد کند تا با این سرمایه‌ای که در حساب این سازمان‌ها قرار می‌گیرد، بتوانند در رسیدن به اهداف خویش و در راستای اعتلای جایگاه مهندسان عضو خود عمل کند.

اما با این وجود، پیامد اجرای این دستورالعمل، حبس حجم عظیمی از نقدینگی در سازمان‌های نظام مهندسی ساختمان بوده که نه تنها برخی از این سازمان‌ها نتوانسته اند برای این ۵ درصد نیز برنامه ریزی کامل و درستی انجام دهند، بلکه در بسیاری از موارد، سوءاستفاده‌های مالی هم در این فرآیند رخ داده است.

دست کوتاه نظام مهندسی از جیب ناظران!

حامد مظاهریان معاون وزیر راه و شهرسازی هم در همین راستا گفته است: ما در این ابلاغیه مصوبه داخلی معاون وزیر وقت در این خصوص را حذف کردیم و تنها می‌خواهیم دستمان را از جیب مهندسان ناظر درآوریم تا خودشان برای پول خود تصمیم بگیرند، این مسئله قطعا آغازی برای بهتر شدن فرآیند‌ها و اصلاحات خواهد بود.

نکته جالب توجه این است که معاون وزیر راه و شهرسازی در حالی اظهار داشته است که احتمالا با توجه به پشتوانه مالی سازمان‌ها، دیگر نیازی به چنین منبع درآمدی وجود ندارد که به گفته مسئولان نظام مهندسی استان ها در این میان ، برخی از سازمان های نظام مهندسی با کسری بودجه هم مواجهند و با وجود دریافت این عوارض 5 درصدی از اعضای خود هم همچنان نمی توانند امورات سازمان مطبوع خودشان را اداره کنند.

مظاهریان همچنین این ابلاغیه جدید را پایانی برای مناقشه بر سر پنج درصد حق نظارت دانسته و اظهار کرده است: “مهندسان بارها تقاضای خود را بر دریافت حق نظارت به صورت مستقیم و بی‌هیچگونه واسطه‌ای اعلام کرده‌اند. دستورالعمل اخیر وزیر پاسخی به بخشی از این خواسته است و از این پس، مهندسان ناظر حق تصاحب همه دستمزد خویش را دارند.”

بر اساس این گزارش، جدای از اینکه استفاده از واژه “تصاحب” از سوی معاون وزیر راه و شهرسازی دولت، برای دستمزدی که حق واقعی و قانونی مهندسان عضو نظام مهندسی است، چقدر می‌تواند صحیح باشد، از طرفی هم شاید این تصور را در ذهن عموم ایجاد کند که احتمالا مهندسان برای دریافت حقوق قانونی خودشان از سازمان نظام مهندسی که خود عضوی از ان هستند، باید به زور متوسل شوند!

سلب مسئولیت ارجاع کار از نظام مهندسی

اما نکته مهم دیگری که در جریان ابلاغ این دستور وزیر راه و شهرسازی به نظر می‌رسد، این است که این ابلاغیه هم مقدمه ای برای سلب مسئولیت ارجاع کار از سوی سازمان های نظام مهندسی و واگذاری حق انتخاب مهندسان ناظر به خود مالکان و کارفرمایان است.

درواقع از آنجایی که مبلغ 5 درصد حق نظارت دریافتی مهندسان، از محل خدماتی دریافت می شود که سازمان های نظام مهندسی کشور، در قبال ارجاع کار نظارت به اعضای خودشان ارائه می کنند، اینطور به نظر می رسد که اگر مسئولیت ارجاع کار از سازمان های نظام مهندسی گرفته شود، احتمالا دیگر این سازمان ها نمی توانند ادعایی نیز در رابطه با دریافت این مبلغ 5 درصدی از محل حق نظارت مهندسان عضو داشته باشند.

با این اوصاف به نظر می رسد که وزیر راه و شهرسازی با این ابلاغیه‌ها، هدف خود مبنی بر امکان انتخاب مهندسان توسط خود مالکان را که در گذشته چندین بار هم بر لزوم اجرای آن تاکید کرده است پیگیری می کند و بر این اساس باید به زودی منتظر ابلاغیه جدیدی از سوی وزارت راه و شهرسازی مبنی بر لغو سیستم ارجاع نظارت توسط سازمان های نظام مهندسی باشیم.

 منبع: وبلاگ پادیر گستر

دولت برای حل اختلاف وزیر و سازمان نظام مهندسی، لایحه بدهد

به گزارش وب‌سایت شرکت ساختمانی پادیر گستر ، سید هادی بهادری، عضو کمیسیون عمران مجلس شورای اسلامی از دولت خواسته تا برای حل اختلاف سازمان نظام مهندسی و وزارت راه و شهرسازی لایحه اصلاح ساختار سازمان نظام مهندسی را به مجلس ارائه نماید. بهادری، با اشاره به اینکه قانون نظام مهندسی نیازمند اصلاح است، عنوان کرد: مدت هاست که منتظریم دولت در این زمینه لایحه ‌ای به مجلس ارائه کند که تا به حال این اتفاق رخ نداده است، امیدوار هستیم این اتفاق هرچه سریع تر رخ دهد.
نماینده مردم ارومیه در مجلس با تاکید بر این که یکی از مواردی که در قانون نظام مهندسی نیازمند اصلاح است، بحث ساخت و سازها است، اظهار داشت: شهرداری‌ ها در طی سال های گذشته، در بحث نظارت بر ساخت و سازها موفق نبودند و مردم تجربه خوبی را از نظارت شهرداری‌ ها ندارند.
وی، به اختلافاتی که اخیراً میان سازمان نظام مهندسی و وزارت راه و شهرسازی رخ داده است، اشاره کرد و گفت: این اختلافات تخصصی است و نباید به سطح جامعه کشیده شود.
بهادری با اشاره به این که هم نظام مهندسی و هم وزارت راه و شهرسازی خود را صاحب حق می دانند، ادامه داد: وزیر راه بخش نامه صادر کرده تا کارمندان دولتی نتوانند کار نظارت انجام دهند و قصد داشته برای مهندسان جوان بیکار، شغل ایجاد کند یا بحث پنج درصد را حذف می‌ کند. در حالیکه مشخص نیست آیا زمانی که این پنج درصد حذف شد، از هزینه نظارت مهندسان کسر می ‌شود و مردم هزینه کم تری می ‌دهند یا فقط راه تامین بودجه نظام مهندسی را مسدود می‌ کنند.

دولت برای اصلاح ساختار “نظام مهندسی” لایحه ارائه نماید

وی، با تاکید بر این که با وضع پنج درصد از حق نظارت مهندسان، حقوق مکتسبه ‌ای برای ادامه حیات نظام مهندسی تعریف شده است، تصریح کرد: نظام مهندسی دستگاه ناظر بر عملکرد مهندسان است و این سازمان هزینه ‌هایی دارد که باید از محلی تامین گردد. بنابراین نمی ‌توان و نباید آن را قطع کرد. زیرا مهندسان بسیاری در نظام‌ های مهندسی سراسر کشور مشغول بکار هستند که با ایجاد مشکل برای نظام مهندسی، بسیاری از آنها بیکار می ‌شوند.
عضو کمیسیون عمران مجلس تاکید کرد که بهترین راه این بود که پیش از صدور بخش نامه با حضور تمامی دستگاه‌ های مربوطه و در کمیسیون عمران مجلس این مباحث مطرح می‌ شد. وی افزود: این که وزیر راه چالش درست کند و سپس مجلس بخواهد میانجی‌ گری کند، یعنی گره‌ کوری درست شده که ابتدا باید آنرا باز کرد و سپس بدنبال راهکار بود.
بهادری خاطر نشان کرد: نباید با دستورالعمل ‌ها و بخش نامه ‌ها در کشور چالش ایجاد کرد. بهتر است مشکلات وزرات راه و سازمان نظام مهندسی در نشست های کارشناسی حل و فصل گردد.

منبع: وبلاگ پادیر گستر

انواع دسته‌بندی قراردادهای ساختمانی و تعریف آنها

در قراردادهای پیمان مدیریت و دیگر انواع قراردادهای ساختمانی ، همواره مفاهیم قانونی مشخصی به عنوان پیش‌فرض در نظر گرفته می‌شود. این مفاهیم شامل تعاریف پیمان، قرارداد، موافقتنامه، و طرفین قرارداد می‌شود. بسیار مهم است که در این قرارداد‌ها، بتوانیم مفهوم دقیق این عبارات را درک و استفاده کنیم. در ادامه درباره تعریف پیمان، قرارداد و موافتنامه و انواع پیمان توضیح می‌دهیم.

پیمان (Contract) 
– مجموعه اسناد و مدارک غیر قابل تفکیک است که برای انجام کار یا خدمات بین دو طرف مبادله می‌شود.
– توافق مستند قانونی است برای تهیه کالا، اجرای عملیات یا ارائه خدمات.
– یعنی موافقتنامه پیمان، نامه پذیرش، برگ پیشنهاد مناقصه، شرایط عمومی، خواسته‌های کارفرما، جدولها، پیشنهاد (فنی) پیمانکار و هر گونه مدرک دیگری (در صورت وجود) که در متن موافقتنامه پیمان یا در نامه پذیرش درج شده باشد.
– منظور از پیمان عبارت از تعهداتی است که طرفین قرارداد طبق اسناد و مدارک پیمان، جهت اجرای وظایف، مسئولیتها و تعهدات نسبت به یکدیگر به عهده می‌گیرند و این به مثابه موافقتنامه بین طرفین محسوب می‌شود.

 قرارداد ( Contract )
– مجموعه اسناد و مدارک غیر قابل تفکیک مشخص شده در موافقتنامه است، که برای انجام خدمات موضوع قرارداد، بین دو طرف مبادله می‌شود.
– قرارداد عبارت است از توافق ارادی دو طرف که در نتیجه آن رابطه جدیدی به وجود می‌آید یا رابطه حقوقی موجود را تغییر می‌دهد.
موافقتنامه ( Agreement )
سندی است که در آن مشخصات اصلی قرارداد، مانند مشخصات دو طرف، موضوع، مدت، حق‌الزحمه و تعهدات دو طرف بیان شده است و باید به امضای هر دو طرف برسد. 

1- پیمان مهندسی و تدارک تجهیزات و کالا: Engineering and procurement contract (EPC)

این مدل از قرارداد، پیمانی است که در آن مجموعه خدمات طراحی، مهندسی و همچنین تامین مصالح و تجهیزات و نظارت بر نصب و راه اندازی آنها در یک پروژه ساختمانی، توسط یک پیمانکار انجام می شود.

 2- پیمان تدارک تجهیزات و کالا و ساختمان و نصب  :Procurement and construction contract (PC)

پیمانی است که در آن تمامی خدمات تامین مصالح و تجهیزات و همچنین عملیات نصب و راه اندازی این تجهیزات در ساختمان، توسط یک پیمانکار انجام می شود.

 3- پیمان مهندسی، تدارک تجهیزات و کالا و ساختمان و نصب  Engineering, procurement and construction :contract (PC)

این قرارداد، یک نوع پیمان طرح و ساخت می‌باشد که در آن مجموعه خدمات مهندسی و طراحی و تهیه و تامین تجهیزات و مصالح و عملیات ساختمان و نصب و راه اندازی آنها، تماما توسط یک پیمانکار انجام می‌شود.

 4- پیمان کلید گردان Turnkey contract:

– پیمان کلیدگردان پیمانی است که پیمانکار مسئولیت طراحی، تهیه و تدارک مصالح و تجهیزات، ساخت و نصب و سایر کارها برای تکمیل یک ساختمان را به عهده  می‌گیرد و ساختمان را در حالت کامل و آماده بهره برداری تحویل کارفرما می دهد. در قرارداد کلید گردان کارفرما فقط مسئولیت بهره برداری از ساختمان را به عهده  دارد و ضمنا تامین موقت منابع مالی پروژه ساختمانی نیز به عهده پیمانکار است که پس از تکمیل، هزینه ها به وی پرداخت می شود.

  5- پیمان با مبلغ ثابت Fixed price contract:

پیمانی است که مبلغ آن در مناقصه به طور دقیق اعلام شده و یا براساس فهرست بها از قبل تعیین می شود.

 6- پیمان با مبلغ مقطوع Firm fixed price contract – fixed price contract :

قرارداد پیمان مقطوع، پیمانی است که مبلغ آن همواره ثابت بوده و هیچ گونه تعدیل قیمت تحت هیچ شرایطی به آن تعلق نمی گیرد.  این نوع قرارداد معمولا در شرایط ساخت و ساز کاملا ثابت و پایدار و با پیمانکاری منعقد می شود که کاملا تجربه اجرایی این نوع کار را داشته باشد. در این قرارداد، تمام مسئولیت قیمت مراحل اجرایی کار متوجه پیمانکار است و در صورت بستن قرارداد، بیشترین انگیزه را برای کنترل هزینه ها و کارایی بیشتر پیمانکار دارد.

 7- پیمان یک قلم Lump sum contract:

– پیمان با مبلغ ثابت که براساس مناقصه تک قیمتی منعقد شده است.  پیمانی است با مبلغ ثابت که برای انجام یک طرح یا کار مشخص، با محدوده مشخص و شرایط از پیش تعیین شده و با توافق اولیه انجام می‌گردد.

 8- پیمان متره Measurement contract:

پیمانی است که در آن، با توجه به مقدار کار انجام شده، و پس از اندازه گیری و تکمیل کار، قیمت گذاری آن براساس فهرست بهای مورد توافق، از مبلغ پیمان اطمینان حاصل می گردد.

 9- پیمان با تعدیل قیمت Contract with adjustment:

پیمانی است که قیمت یا مبلغ آن با استفاده از یک فرمول محاسباتی که از قبل توافق شده تعدیل می شود.

 10- پیمان مختلط مقطوع و فهرست بها  Firm fixed price and unit price contract:

این نوع قرارداد، پیمانی است که قسمت هایی از آن (که دقیقا مشخص شده است) به صورت مقطوع و بقیه قسمت ها (که هنگام عقد پیمان دقیقا مشخص نیست) به صورت فهرست بها تعیین می‌گردد.

 11- پیمان طرح و اجرا Design and construct contract:

پیمانی است که پیمانکار پروژه ای را براساس اطلاعات ارائه شده به وسیله کارفرما، طراحی و اجرا می کند.

 12- پیمان امانی Cost reimbursement contract:

این نوع پیمان براساس هزینه های انجام شده است.

 13- پیمان امانی با تعیین سقف هزینه Target cost contract:

پیمانی است که در آن سقف هزینه اولیه برای اجرای قرارداد برآورد می شود و پس از خاتمه کار یا اجرا، تفاوت مبلغ بین سقف هزینه‌ها و هزینه  واقعی ، براساس توافق بین کارفرما و پیمانکار سرشکن می شود.

 14- پیمان امانی ذی نفع Cost plus contract:

پیمانی است که پرداخت هزینه به پیمانکار براساس هزینه های واقعی به علاوه درصدی از هزینه ها یا دستمزد انجام می شود.

 15- پیمان امانی ذی نفع با مبلغ ثابتCost plus fixed fee contract:

این قراردا پیمانی است که مبلغ آن براساس توافق در ابتدای قرارداد تعیین و ثابت است، این قیمت ثابت با هزینه های عملی تغییر نمی کند مگر اینکه کارهای مورد پیمان تغییر پیدا کند، این نوع قرارداد برای پیمانکار انگیزه ای برای کنترل هزینه ها پدید می آورد و در غیر این صورت خسارت زیادی را متحمل خواهد شد.

16- پیمان امانی ذی نفع با درصد سود  Cost plus a percentage fee contract:

– قراردادی است که قیمت کار پیمانکار مقطوع نیست، اما معادل درصد تعیین شده (به عنوان سود) علاوه بر هزینه های صرف شده مستند ، به پیمانکار پرداخت می شود.

 17- پیمان امانی ذی نفع با قیمت ثابت و پاداش Cost plus award fee contract:

قرارداد بر مبنای پرداخت هزینه ها که شامل دو قسمت است؛

• نوع اول: قیمت مبنای ثابت اولیه
• نوع دوم: مبلغی به عنوان پاداش در نظر گرفته می‌شود که تمام یا قسمتی از آن در طول کار به پیمانکار پرداخت می گردد. این پاداش انگیزه ای است که پیمانکار در منابع مالی و زمان صرفه جویی کند و کیفیت فنی کار را نیز مدنظر قرار دهد و میزان پرداخت پاداش بر مبنای قضاوت و ارزیابی کار پیمانکار از طرف کارفرما براساس پیمان تعیین می شود.

 منبع: وبلاگ پادیر گستر

طراحی داخلی مینیمال، بزرگ‌تر لزوماً بهتر نیست

در باره طراحی داخلی باید گفت که گاهی اوقات برخی از پروژه‌های مدیریت پیمان که به شرکت پادیرگستر ارائه می‌شوند، موضوعی غیر از ساختن یک خانه جدید دارند. برخی اوقات این پروژه‌ها، تنها مربوط به بازسازی و نوسازی یک خانه مسکونی یا طراحی ویلا هستند و برای بازسازی آن‌ها، نیاز به حفظ ساختار فعلی ساختمان است. اگر این‌گونه پروژه‌های مدیریت پیمان برای شما جالب است، بد نیست یکی از اجراهای جالب این پروژه را مطالعه کنید. پروژه‌ای که می‌خواهیم در اینجا معرفی کنیم، توسط گروه معماری Jos Tan در کشور استرالیا انجام شده است. معمار مسئول این پروژه خود Jos Tan و سازنده آن Oli Dredge بوده‌اند. این پروژه به دلیل اینکه در مساحتی برابر 35 متر مربع انجام شده از بسیاری لحاظ جالب توجه است. در ادامه چالش‌ها و نکات طراحی این پروژه را از زبان گروه مدیریت پیمان آن بخوانید.

این خانه آجری؛ یکی از دو جفت خانه کوچکی بودند که در کنار یکدیگر ساخته شده بودند. کارفرمای این پروژه مدیریت پیمان ، می‌خواست که بازسازی و طراحی مجدد اتاق لباسشویی، آشپزخانه، سرویس بهداشتی و نهارخوری این واحد را به سمت حیاط باز کند. تیم ما در ابتدا تصمیم گرفت پشت ساختمان را به منظور اضافه کردن فضاهای جدید تخریب کند، اما متوجه شدیم که بودجه کافی برای این کار در اختیار نداریم. بنابراین تصمیم گرفتیم که ساختار آجری ساختمان را حفظ کنیم و به این ترتیب یک فضای اضافی کوچک هم در کنار ساختمان ایجاد کنیم. این کار باعث می‌شد تا در ساختار جدید و سقف سازی و درعین‌حال قسمت پشت ساختمان نیز صرفه‌جویی شود. همچنین ما سعی داشتیم تا ارتباط فیزیکی بین دو خانه حفظ شود که از این طریق می‌توانستیم این هدف را نیز دنبال کنیم. در نهایت با این ترفند‌ها آجرها از تخریب نجات پیدا کردند و توانستیم از آن‌ها دوباره در معماری این خانه استفاده کنیم.

در طراحی داخلی این خانه کوچک نیز از ترکیب چوب به‌عنوان پارکت کف ساختمان و بخش‌هایی از فضا، در کنار ترکیبی از کاشی‌ها و سرامیک‌ها استفاده کردیم که فضایی آرام را به وجود آورده و با محوطه بیرونی نیز کاملاً مرتبط است. در سرویس بهداشتی ساختمان نیز وسایل و سایر اتصالات به‌گونه‌ای کار شدند که درعین‌حال که خاطرات گذشته خانه را حفظ کرده‌اند، بیشترین عملکرد را نیز داشته باشند. نکته مهمی که بسیاری از معماران و طراحان حرفه‌ای در طراحی‌های خود به‌عنوان یک اصل به آن توجه می‌کنند این است که “بزرگ‌تر لزوماً بهتر نیست“!  در طراحی این خانه کوچک متوجه خواهید می‌شوید که فضاهای کوچک و نوآورانه نیز می‌توانند از بسیاری جهات عملکرد بسیار خوبی داشته باشند و رضایت ساکنان خود را فراهم کنند.

منبع: وبلاگ پادیر گستر

سنگ کاری و سنگ بری

در نظر گرفتن چندین نکته مهم در هنگام استفاده درست از فرز سنگ بری برای برش سنگ گرانیت در سنگ کاری و سنگ بری بسیار ضروری است، این کار نه تنها موجب اطمینان از انجام صحیح عملیات می‌شود بلکه از ایمنی و درستی کار خاطر جمع خواهید بود. در زیر ۵ نکته ضروری به هنگام برش سنگ گرانیت با فرز سنگ بری که باید به آنها توجه کنید را نام می‌بریم.

صفحه دستگاه را بررسی کنید

پیش از سنگ کاری و سنگ بری ، صفحه فرز را بررسی کنید و به دقت وزن آن را امتحان کنید تا مطمئن شوید وزن دستگاه فرز، برای شما قابل تحمل است. حتما می دانید که اغلب فرزها دو دستگیره دارند که در ثابت نگه داشتن دستگاه به شما کمک می‌کنند. بهتر است پیش از استفاده از فرز بررسی کنید آیا می توانید به راحتی با دست این دو دستگیره را نگه دارید یا خیر. توجه داشته باشید که به هنگام عبور تیغ از روی سنگ گرانیت به هنگام سنگ کاری و سنگ بری، نیاز به کمی اعمال فشار دارید. گاهی اوقات وزن دستگاه فرز به هنگام برش، کمی بیشتر می‌شود. البته لرزش به وجود آمده هنگام کار با فرز موجب می شود تا ابزار فرز کمی سنگین تر به نظر بیاید.

از خودتان مراقبت کنید

علاوه بر اینکه باید اطمینان پیدا کنید که محافظ فرز سنگ بری در جای درست قرار دارد و به خوبی ایمن شده است، لازم است تا از چندین روش محافظتی نیز استفاده کنید. اولا حتما از پوشیدن لباس های گشاد و دست و پا گیر خودداری کنید و برای حفاظت از دستانتان هم دستکش بپوشید. قابل توجه است پوشیدن دستکش، علاوه بر مراقبت از شما، به محکم نگه داشتن دستگاه نیز کمک می کند. توجه داشته باشید به هنگام عملیات سنگ کاری و سنگ بری ، گاهی اوقات خرده ریزه های سنگ گرانیت به اطراف پرت می‌شوند و این موضوع واقعا خطرناک است. برای جلوگیری از ورود تراشه به چشم هایتان، حتما از یک عینک ایمنی استفاده کنید. بستن ماسک تنفسی هم برای کاهش خطر تنفس گرد ‌و ‌خاک سنگ گرانیت روش حساب‌ شده‌ای به شمار می‌رود.

خط برش سنگ گرانیت را مشخص کنید

برای آنکه با فرز سنگ‌ بری  هنگام سنگ کاری و سنگ بری برش دقیقی داشته باشید، بهتر است ابتدا محل برش را کاملا صاف، با مداد و خط کش علامت گذاری کنید. در مرحله بعد هم، می‌توانید از چکش و اسکنه استفاده کنید تا به طور صحیح خط شیار مناسبی را ایجاد کنید. مطمئن شوید خط شیار ایجاد شده به اندازه کافی عمیق است و تیغه به راحتی می‌تواند در داخل آن جای گرفته و جابه‌جا شود. معمولا سه برش با توجه به ضخامت سنگ گرانیت کافی است. به یاد داشته باشید باید کل خط مورد نظر به طور کامل کشیده شود. این فرایند موجب می‌شود تا دقیقا مکان مورد نیاز را برش دهید و تیغه فرز دستگاه بر روی صفحه سر نخورد.

مکان کارتان را از قبل آماده کنید

هرگونه اشیا غیرضروری را در محل کار خود جمع‌آوری کنید، این کار کمک می‌کند تا به هنگام استفاده از فرز برای سنگ کاری و سنگ بری به مانعی برنخورید و هیچ وسیله ای جلوی دست و پایتان را نگیرد. علاوه بر اینکه هرگونه خطر لیز خوردن را کاهش می‌دهید، مطمئن شوید که سیم برق دستگاه فرز، همیشه در پشت کار باشد و ابدا در مسیر تیغه قرار نگیرد. اگر در فضای باز سنگ کاری و سنگ بری می کنید، از شرایط وزش باد و جهت آن مطلع باشید تا خاک حاصل از سنگ‌بری به سمت خودتان برنگردد.

فرز را به درستی بکار بگیرید

هنگامی که فرز روشن است و از آن برای سنگ کاری و سنگ بری استفاده می کنید از هر دو دست برای گرفتن آن استفاده کنید. پیش از آنکه تیغه را روی سنگ گرانیت قرار دهید، اول صبر کنید تا تیغه با سرعت زیاد به چرخش درآید و مطمئن شوید به هنگام قرار دادن تیغه بر روی صفحه، در مقابل فشار فرز، مقاومت کافی خواهید داشت. مراقب باشید به هنگام استفاده از ابزار حواستان پرت نشود و نهایتا توجه داشته باشید که زمانی که دیگر نیازی به استفاده از فرز ندارید، حتما دستگاه از منبع برق و یا ژنراتور کشیده شده باشد.

 منبع: وبلاگ پادیر

طراحی داخلی آشپزخانه

آشپزخانه یکی از مهم ترین فضاهای هر خانه است و طراحی داخلی آشپزخانه از دغدغه‌های اصلی کارفرما و طراح ساختمان است. همواره نام آشپزخانه با غذا و خاطره عجین شده است و این دو ترکیبی هستند که هر کسی از آن لذت خواهد برد. طراحی و ساخت چنین فضایی کار راحتی نیست و به تخصص و تجربه زیادی  نیاز دارد، اما دانستن برخی نکات مهم و رعایت برخی اصول اولیه برای طراحی داخلی آشپزخانه ، به اجرای بهتر این فضا کمک می‌کند و درک بهتری از چیزی که می‌خواهید به مجری طرح می‌دهد. در اینجا به شما می‌گوییم که برای پیشنهاد طراحی داخلی آشپزخانه به یک دفتر طراحی مهندسی مانند پادیرگستر، به چه مواردی توجه کنید تا سریع‌تر به نتیجه برسید.

نکات مهم در طراحی داخلی آشپزخانه

برنامه‌ریزی و برآورد بودجه

پیش از آنکه درگیر طراحی و اجرا شوید باید موجودی حساب بانکی خود را در نظر گرفته و سقف هزینه‌های کار را برآورد کنید. طراحی داخلی آشپزخانه گاهی اوقات می‌تواند خیلی گران تمام شود، باید مشخص کنید دقیقاً چقدر می‌توانید هزینه کنید. پس از مشخص کردن بودجه کلی طراحی داخلی آشپزخانه، درصورتی‌که می‌خواهید لوازم آشپزخانه را هم تغییر دهید، قیمت کالاهای آن‌ها را مشخص کنید و باقیمانده مبلغ را  برای کابینت‌ها و لوازم کوچک‌تر و زینتی آشپزخانه کنار بگذارید.

انتخاب پیمانکار مناسب

تصمیم بعدی مشخص کردن یک مجری مناسب برای این کار است. تصمیم بگیرید وقتی کار طراحی داخلی آشپزخانه را به پایان رساندید، چه کسی آن را پیاده‌سازی خواهد کرد؟ آیا خودتان شخص یا گروهی که این کار را انجام دهند می‌شناسید یا اینکه خودتان کار را اجرا می‌کنید؟ این تصمیم مهم است، اگر خودتان بخواهید از ابتدا تا انتهای کار یا بخشی از آن را انجام دهید، نه‌تنها باید ابزار لازم را تهیه کنید، بلکه باید دانش و مهارت کار با آن ابزارها را نیز بلد باشید و مطمئن باشید که نتیجه نهایی هم احتمالاً خیلی خوب نخواهد شد. شاید بهتر باشد شما از ابتدا تا انتهای کار، نظارت مستقیم کنید، اما کار نکنید.

محاسبه زمان اجرا

یک تقویم بردارید و مناسبت‌ها و تعطیلی‌های نزدیک را نگاه کنید. اتفاقات قابل پیش‌بینی را هم در نظر بگیرید، مثلاً زمان اسباب‌کشی به خانه جدید، تولد فرزندی در خانواده، تاریخ عروسی … همگی می‌توانند محدودیت‌هایی در برنامه‌ریزی و زمان‌بندی شما ایجاد کنند. زمان اجرا هم مانند مجری پروژه طراحی داخلی آشپزخانه ممکن است تأثیر مستقیم بر میزان هزینه‌های شما داشته باشد.

انتخاب سبک طراحی

در مرحله اول ابتدا باید سبک کلی آشپزخانه را انتخاب کنید، بهتر است سبکی را انتخاب نمایید که با بقیه فضای خانه هم هماهنگ باشد. ضمناً هم موردپسند خودتان باشد و هم کاربردی و زیبا باشد.

نمونه‌های زیادی از طراحی داخلی آشپزخانه در اینترنت و مجله‌های معماری و دکوراسیون وجود دارند. این سبک‌ها که با نام‌های مختلفی مانند مدرن، اروپایی، فرانسوی، کلاسیک و غیره شناخته می‌شوند بسته به نوع فضای آشپزخانه‌تان کاملاً تأثیر متفاوتی دارند. ممکن است نام سبک‌ها را نشناسید، اما با کمی جستجو می‌توانید سبک موردنظر خود را پیدا کنید و از همان برای پیشنهاد به طراح ساختمانتان استفاده کنید.

انتخاب رنگ‌ها

بعد از انتخاب سبک مناسب باید رنگ‌های موردنظر را هم انتخاب کنید؛ تم رنگی موردپسندتان باید با سبک آشپزخانه و همچنین کل فضای خانه هماهنگی داشته باشد. ضمناً با سلیقه شما نیز جور در بیاید. در طراحی داخلی آشپزخانه این شمای کلی است که می‌تواند رنگ کابینت‌ها، کانتر و سینک و باقی لوازم را مشخص کند.

انتخاب جنس، طرح و رنگ لوازم

ممکن است بخواهید لوازم آشپزخانه را از برندهای مختلف انتخاب کنید اما باید توجه داشته باشید اگر قرار است هزینه‌ای که برای طراحی داخلی آشپزخانه انجام می‌دهید هدر نرود، باید تمامی لوازم طرح و رنگی هماهنگ داشته باشند. استیل براق یا مات و رنگ‌های سفید و مشکی رایج‌ترین رنگ‌های لوازم آشپزخانه هستند.

انتخاب مصالح کف

جنس، طرح و رنگ مصالح کف آشپزخانه هم در طراحی داخلی آشپزخانه نکته مهمی است که نباید از آن غافل شد. سنگ، سرامیک و برخی کف‌پوش‌های مقاوم در برابر آب انتخاب‌های اصلی شما خواهند بود که باید با سبک و طرح کلی آشپزخانه هماهنگ شوند.

لوازم‌خانگی بزرگ

حال باید لوازم‌خانگی بزرگ و اصلی مثل گاز و یخچال را انتخاب کنید. نقشه تأسیسات ساختمان و محل قرارگیری شیر گاز و کلیدهای برق ممکن است محدودیت‌های شما در انتخاب اجاق‌گاز باشند؛ مدل فر دار و یا رومیزی کدام یک مناسب‌تر هستند؟ در انتخاب یخچال و فریزر هم سایز متناسب با نیاز خود را مشخص کنید، یک زوج جوان احتمالاً نیازی به یخچال ساید بزرگ نخواهند داشت.

سایر لوازم آشپزخانه

شاید دستگاه آبمیوه گیری که چند سال پیش خریدید را خیلی دوست داشته باشید، ولی چقدر از آن استفاده می‌کنید؟ این لوازم فضای زیادی از کانتر آشپزخانه اشغال می‌کنند، باید حین طراحی داخلی آشپزخانه به تمامی آن‌ها فکر کنید و لوازم پرمصرف را انتخاب و جا نمایی کنید. باقی لوازم که کمتر استفاده می‌شوند، داخل انباری یا کابینت‌ها جای خواهید داد.

کانتر آشپزخانه

بعد از مشخص کردن لوازم و میزان فضایی که اشغال می‌کنند باید ببینید چقدر فضا برای کانتر آشپزخانه نیاز دارید؛ شاید آشپزخانه شما خیلی بزرگ نباشد و فضای لازم برای تمام این‌ها نداشته باشید. هنر طراحی داخلی آشپزخانه همین‌جا مشخص می‌شود، حذف هوشمندانه برخی لوازم، استفاده چندمنظوره از برخی فضاها و یا ایجاد فضاهای جدید بخشی از این هنر است.

فضای کابینت

چه مقدار مواد غذایی در خانه نگهداری می‌کنید؟ ظروف غذاخوری و وسایل آشپزی چه میزان فضا نیاز دارند؟ با دانستن میزان فضای لازم می‌توانید تعداد کابینت‌ها، اندازه و محل قرارگیری آن‌ها را مشخص کنید. کابینت دیواری، یا قفسه‌بندی کدام مناسب‌تر هستند؟ بستگی به نیاز شما دارد.

چیدمان و استفاده از فضا

طراحی داخلی آشپزخانه از اصول خاصی پیروی می‌کند، در این مرحله باید به چیدمان لوازم فکر کنید. ابتدا محل قرارگیری لوازم بزرگ و سینک ظرف‌شویی را مشخص کنید. اگر دیوارها زاویه‌دار باشند احتمالاً برای جانمایی لوازم بزرگ مشکل خواهید داشت. برخی لوازم نیز فقط در جای مشخصی از آشپزخانه قرار می‌گیرند، هود و یخچال به برق نیاز دارند و اجاق‌گاز باید به شیر گاز نزدیک باشد و البته سینک هم باید جایی قرار بگیرد که خروجی فاضلاب ساخته شده است؛ برای طراحی داخلی آشپزخانه می‌توان نقشه تأسیسات و مکان آن‌ها را تغییر داد اما هزینه آن را هم باید در نظر گرفت.

جانمایی کابینت‌ها

حالا که مکان لوازم بزرگ مشخص شد باید محل قرارگیری کابینت‌ها را هم مشخص کرد. برای جانمایی کابینت‌های دیواری به پنجره‌های آشپزخانه توجه کنید و کابینت‌های زمینی را هم متناسب با لوازم قرار دهید. ظروف و لوازم آشپزی بهتر است نزدیک گاز باشند و مواد شوینده باید نزدیک سینک و احتمالاً ماشین لباسشویی قرار بگیرند.

راحتی و عملکرد

گردش کار در آشپزخانه را در نظر بگیرید، باید کانترها و لوازم را طوری در آشپزخانه بچینید که حداقل دو نفر بتوانند به راحتی در آن به کار خود مشغول شوند. معمولاً محل قرارگیری یخچال، اجاق‌گاز و سینک را طوری در نظر می‌گیرند که حداقل جا به جایی میان آن‌ها لازم باشد. کسی که مشغول پخت‌وپز است باید به راحتی بتواند مواد لازم را از یخچال بردارد و به همان سادگی ظروف کثیف را در ظرف‌شویی قرار دهد و یا برنج را آبکشی نماید.

استفاده بهینه از فضا

به دنبال راه‌های افزایش فضا باشید، این که همیشه با کمبود فضا در آشپزخانه مواجه هستیم حقیقت است، مهم نیست فضای آشپزخانه چقدر بزرگ باشد؛ از کشوهای مخصوص آشپزخانه کمک بگیرید. ظروف مخصوص چای، قند و شکر در نظر بگیرید و در طراحی داخلی آشپزخانه مکان آن‌ها را مشخص کنید. استفاده از قلاب‌ها و آویزها روشی مؤثر و زیبا برای استفاده بهینه از فضا است.

طراحی و اجرا

حالا که تمامی نکات بالا را در نظر گرفتید و مشخص کردید، می‌توانید طراحی داخلی آشپزخانه را شروع کنید. اگر با ابزار آنلاین و نرم افزارهای طراحی آشنا باشید پیاده‌سازی طرح اولیه کار سختی نیست، در غیر این صورت یک قلم و کاغذ بردارید و آنچه در ذهن ساختید روی کاغذ بیاورید، این طرح اولیه به خوبی می‌تواند خواسته شما را مشخص کند و به مجری کمک می‌کند بیشتر نیازهای شما را حین طراحی و اجرای فضای داخلی آشپزخانه در نظر بگیرد.

منبع: وبلاگ پادیر گستر

نکات مهم در اجرای سنگ نمای ساختمان

اجرای سنگ نمای ساختمان یکی از مهم‌ترین بخش‌های ساخت یک ساختمان و گاهی اوقات حادثه‌آفرین‌ترین بخش یک سازه است که درصورتی‌که به‌درستی اجرا نشود، می‌تواند موجب بروز حوادث ناخواسته و حتی مرگبار گردد. مهندسان شرکت پادیرگستر همواره توجه زیادی به این بخش از روند ساخت‌وساز دارند و سعی می‌کنند تا با بررسی دقیق روش اجرا و شرایط فنی اجرای نما، از بروز این حوادث جلوگیری کنند. در پی حوادث متعددی که بر اثر سقوط سنگ نمای ساختمان و خسارات جانی که این اتفاق بر جای می‌گذارد، لازم دیدیم نکات فنی این مبحث را حتی برای کارفرماهایی که مدیریت پیمان پروژه خود را به پادیر گستر نسپرده‌اند نیز توضیح دهیم تا دستکم تا جایی که ممکن است، از بروز اتفاقات این‌چنینی در سطح کشورمان جلوگیری به عمل‌آوریم. در ادامه با ما باشید.

طبیعتاً سنگ یک موجود زنده نیست. اما برخلاف چیزی که از نام آن برمی‌آید، در گرما و سرما یا تحت‌فشار زیادی که به مرور زمان به آن وارد می‌شود، از خود عکس‌العمل نشان می‌دهد. معمولاً سنگ نمای ساختمان، به یکی از علت‌های زیر ممکن است از نمای ساختمان جدا شده یا اصطلاحاً خود را ول کند.

۱- نشست زمین و جابجایی ساختمان بر اثر رانش پی ساختمان

۲- انبساط و انقباض سنگ بر اثر حرارت و سرما

۳- لرزش‌های شدید مانند انفجار یا تخریب ساختمان‌های کناری یا زلزله

۴- عدم چسبندگی کافی و مناسب به دیوارهای کناری

 

موارد زیر برای اجرای بهتر سنگ روی نمای ساختمان الزامی است

۱- استفاده از “ماسه شسته” در دوغابی که پشت سنگ ریخته می‌‌شود

۲- خودداری از پرکردن نخاله در فضای پشت سنگ، این فضا باید تماماً توسط دوغاب سیمان پر شود

۳- خاک ناشی از برش سنگ در هنگام فرزکاری و برش زدن آن، کاملاً از پشت سنگ شسته شود

۴- در آب و هوای سرد و شرایطی که امکان یخ زدن آب وجود دارد، حتماً باید عملیات سنگ کاری متوقف شود

۵- از دوغاب با سیمان زیاد استفاده گردد

۶- به هیچ عنوان برای بالا بردن سرعت کار، از سیمان خشک روی دوغاب استفاده نشود

7- دوغاب سفت شده ماسه سیمان پشت سنگ به مدت ۲ الی ۳ روز آب پاشی شود.

8- تمام سنگ‌های گرانیت و مرمریت حتماً اسکوپ شوند.  در مورد سنگ تراورتن هم در جایی که سنگ‌ها در یکدیگر قفل و بست نشده و پیوسته نیستند و یک قطعه سنگ به صورت تکی اجرا می شود (مانند قاب دور پنجره‌ها) حتماً از اسکوپ استفاده گردد.

۹- اگر پاشنه ستون‌های برجسته نما روی زمین باشد می‌تواند تا ۱۰ سانتی‌متر با اسکوپ و بدون رابیتس کاری از نما پیش آید، ولی اگر ستون‌های برجسته روی نما از نیمه نما به بعد (مثلاً از طبقه یک به بالا) شروع می شود ، حتماً نیاز به زیر سازی با رابیتس و اسکوپ دارند.

۱۰- برجسته‌کاری‌ها، مانند ستون‌ها، سینه کفتری های نما، حتماً با رابیتس کاری و اسکوپ کار شوند.(تا پنج سانتی‌متر برجستگی با اسکوپ و از ده سانتی‌متر به بالا با اسکوپ و رابیتس کاری)

۱۱- اگر از سنگ تراورتن  توری دار استفاده می‌کنید، تمام قطعات سنگ مثل سنگ گرانیت باید اسکوپ شوند (توری پشت سنگ‌ها را با چسب می‌چسبانند و چسب از نفوذ دوغاب به درون سنگ ممانعت می‌کند و چسبندگی حاصل نمی‌شود).

۱۲- سیم اسکوپ به طور سرتاسری در طول یک سنگ اجرا نشود. بلکه باید یک سنگ بلند را در چند نقطه سیم اسکوپ جدا گانه بزنید (نکته: معمولاً سنگ‌های بلند از وسطشان ول می‌کنند)

مواردی از اشکالات رایج:

سنگ کاران برای جلوگیری از ریزش دوغاب از پشت سنگ، دو طرف انتهایی نما را معمولاً با مچاله کردن گونی‌های سیمان و قرار دادن در بین سنگ و دیوار خارجی نما می‌پوشانند، اما بعد از اتمام سنگ کاری برداشتن گونی‌ها و پر کردن فضاهای خالی با ملاط ماسه سیمان را فراموش می‌کنند. از این جهت به دلیل عدم چسبندگی مناسب قطعات سنگ‌های کناری نما به دیوار پشتشان، احتمالاً در آینده به موجب عواملی مانند وزش شدید باد، ممکن است سنگ‌ها از نما جدا شده و سقوط کنند.

در برخی موارد جهت پر کردن زیر سازی سنگ‌ها (مثل قسمت I شکل تیرها یا ستون‌های فولادی) ، به منظور نصب آجر و یا سایر پرکننده‌ها، از ملاط گچ و یا گچ و خاک استفاده می شود و در نهایت روی آن سنگ کاری می‌گردد. یا حتی گاهی اوقات، جهت نگهداری اولیه و موقت قسمت‌هایی از سنگ کاری، در حین کار از ملاط گچ خالی یا گچ و خاک استفاده می‌گردد. اما دیده شده که ملاط مذکور بعداً در اثر جذب رطوبت یا خیس شدن، متورم شده و باعث جدا شدن و سقوط سنگ اطراف خود می شود. در این خصوص استفاده از چسب سنگ جهت نگه‌داشتن موقت سنگ و استفاده از ملاط سیمان جهت زیرسازی‌ها توصیه می شود.

مزایا و معایب استفاده از ژاکت بتنی

در مورد ژاکت بتنی باید گفت که امروز روش‌های مختلفی برای مقاوم سازی و تقویت سازه‌های بتنی وجود دارد. هر یک از روش‌های دارای مزایا ، معایب و محدودیت‌هایی می‌باشند. از جمله مهم‌ترین عوامل مؤثر در انتخاب روش تعمیر می‌توان به ابعاد و محدودیت‌های ابعادی در روش تعمیر ، محدودیت‌های معماری ، محدودیت‌ها افزایش باربری ، محدودیت‌های زمانی ، محدودیت‌های بهره‌برداری اشاره کرد.

برخی از انواع روش‌های مقاوم سازی ستون و سازه‌های بتنی به شرح ذیل می‌باشد :
• استفاده از الیاف FRP
• ژاکت بتنی
• ژاکلت فلزی
• افزایش ابعاد عضو باربر
• افزایش ظرفیت برابر بستر (مقاوم سازی فونداسیون)
• افزایش دیوارهای برشی
• افزایش اعضا باربر و کاهش بار وارده به عضو باربر

لازم به ذکر است در پاره‌ای موارد ممکن است عملیات مقاوم سازی به‌صورت هم‌زمان با فرآیند ترمیم و تعمیر انجام شود تا سازه موجود ابتدا به شرایط قابل بهره‌برداری رسید و سپس ظرفیت‌های آن ارتقاء داده شود.

مقاوم سازی ستون با استفاده از روکش بتنی (Concrete jacket)
روکش بتنی شامل لایه‌ای از بتن، میلگردهای طولی و خاموت های بسته می‌باشد. روکش بتنی مقاومت خمشی و برشی ستون را افزایش می‌دهد و افزایش شکل‌پذیری ستون در این حالت کاملاً مشهود است.
روکش بتن آرمه در مواردی که میزان شدت آسیب‌های وارده به ستون زیاد باشد و یا ستون از ظرفیت کافی در برابر نیروهای جانبی برخوردار نباشد، بکار گرفته می‌شود. روکش بتنی بسته به شرایط می‌تواند دور تا دور ستون و یا در یک وجه آن اجرا شود.مناسب بودن طرح روکش بتنی به پیوستگی آن با عضو بستگی دارد. اگر ضخامت روکش بتنی کم باشد، افزایش سختی در ستون مقاوم سازی شده محسوس نیست. روکش بتنی باعث افزایش ابعاد ستون می‌گردد که علاوه بر مسائل معماری، وزن ساختمان را نیز افزایش می‌دهد. روکش بتن آرمه در مواردی که میزان شدت آسیب‌های وارده به ستون زیاد باشد و یا ستون از ظرفیت کافی در برابر نیروهای جانبی برخوردار نباشد، بکار گرفته می‌شود.
روکش بتنی بسته به شرایط استفاده، می‌تواند دور تا دور ستون و یا در یک وجه آن اجرا شود. مناسب بودن طرح روکش بتنی به پیوستگی آن با عضو بستگی دارد. اگر ضخامت روکش بتنی کم باشد، افزایش سختی در ستون مقاوم سازی شده محسوس نمی‌باشد. روکش بتنی باعث افزایش ابعاد ستون می‌گردد که علاوه بر مسائل معماری، وزن ساختمان را نیز افزایش می‌دهد.

مزایای استفاده از ژاکت بتنی
• امکان اصلاح هم‌زمان کلیه مشکلات سختی و مقاومتی در قاب‌های بتنی
• اصلاح اتصالات در قاب‌ها
• امکان اصلاح باربری ثقلی ستون‌ها
• سهولت ایجاد پیوستگی بین اعضا
• عدم نیاز به پوشش ضد حریق
• دخالت ناچیز در معمار

معایب استفاده از ژاکت بتنی
• افزایش وزن قابل‌توجه در سازه
• افزایش ابعاد تیر و ستون‌ها و کاهش فضای مفید
• زمان زیاد برای اجرای طرح
• هزینه نسبتاً زیاد
• نیاز به قالب‌بندی و عملیات اجرایی متعدد

مقاوم سازی ستون‌ها با استفاده از روکش فولادی (steel jacket)
محصور نمودن ستون‌های بتنی با پوشش فولادی (روکش فولادی) از دیگر روش‌های بهسازی لرزه‌ای ستون‌های بتنی می‌باشد. در این روش، افزایش ناچیزی در ابعاد و وزن ستون به وجود می‌آید. مؤثر بودن این روش منوط به سختی مناسب روکش در برابر تغییر شکل‌های جانبی بتن می‌باشد. ورق‌های فولادی روکش در تمامی طول خود به هم جوش می‌شوند و فضای اندک بین روکش و ستون توسط ملاط منبسط شونده پر می‌گردد. برای بهبود عملکرد مجموعه می‌توان از کاشت میلگرد برای انتقال برش بین ورق و بتن استفاده نمود.

معایب و مزایای مقاوم سازی و تقویت ستون بتنی با ژاکت فولادی steel jacket
روکش فولادی یا steel jacket مقاومت برشی و تا حدودی دورگیری ستون را افزایش می‌دهد. در صورت عدم پیوستگی بین روکش‌های فولادی ستون در طبقات مختلف، ظرفیت نیروی محوری ستون افزایش نمی‌یابد. تا زمانی که نتوان ورق‌های روکش فولادی را به فونداسیون متصل کرد و پیوستگی بین روکش فولادی طبقات مختلف را از میان دال ایجاد نمود، مقاومت خمشی ستون افزایش نمی‌یابد.

منبع: وبلاگ پادیر گستر

مقاوم سازی با استفاده از الیاف FRP

امروز روش‌های مختلفی برای مقاوم سازی با الیاف FRP و تقویت سازه‌های بتنی وجود دارد. هر یک از روش‌های دارای مزایا ، معایب و محدودیت‌هایی می‌باشند. از جمله مهم‌ترین عوامل مؤثر در انتخاب روش تعمیر می‌توان به ابعاد و محدودیت‌های ابعادی در روش تعمیر ، محدودیت‌های معماری ، محدودیت‌ها افزایش باربری ، محدودیت‌های زمانی ، محدودیت‌های بهره‌برداری اشاره کرد.

برخی از انواع روش‌های مقاوم سازی ستون و سازه‌های بتنی به شرح ذیل می‌باشد :

• استفاده از الیاف FRP
• ژاکت بتنی
• ژاکلت فلزی
• افزایش ابعاد عضو باربر
• افزایش ظرفیت برابر بستر (مقاوم سازی فونداسیون)
• افزایش دیوارهای برشی
• افزایش اعضا باربر و کاهش بار وارده به عضو باربر
لازم به ذکر است در پاره‌ای موارد ممکن است عملیات مقاوم سازی به‌صورت هم‌زمان با فرآیند ترمیم و تعمیر انجام شود تا سازه موجود ابتدا به شرایط قابل بهره‌برداری رسید و سپس ظرفیت‌های آن ارتقاء داده شود.

روش‌های مقاوم سازی ستون‌های بتنی در ساختمان و سازه‌های صنعتی
تأثیر دورپیچ کردن ستون‌های بتن مسلح (با مقطع دایره‌ای) با مصالح FRP در رفتار خمشی ـ محوری
تا پیش از دهه 1990، دو روش مرسوم برای مقاوم سازی ستون‌های بتن مسلح ضعیف وجود داشت. یکی اجرای یک غلاف بتن مسلح اضافی به دور ستون موجود و دیگری استفاده از غلاف فولادی با تزریق دوغاب بود. استفاده از روش غلاف فولادی، به دلیل آنکه غلاف بتن مسلح فضای بیشتری اشغال کرده و وزن سازه را نیز افزایش می‌داد، پراستفاده‌تر و مؤثرتر بوده است. البته هر دو روش گفته شده، نیازمند نیروی کار زیاد بوده و اغلب برای انجام در کارگاه ساختمانی مشکل هستند. ضمناً غلاف فولادی در مقابل حمله شرایط جوی نیز مقاومت کمی دارد.

در سالهای اخیر کاربرد روش مقاوم سازی ستون‌های بتن مسلح با استفاده از مصالح FRP به جای غلاف فولادی به‌طور گسترده‌ای پیشرفت کرده است. مرسوم‌ترین شکل مقاوم سازی ستون‌های بتن مسلح با مصالح FRP شامل دورپیچ کردن بیرونی ستون با استفاده از ورق‌ها یا نوارهای FRP است.
مقاوم سازی ستون‌های موجود بتن مسلح با استفاده از غلاف فولادی یا FRP بر مبنای این دلیل است که محصورشدگی جانبی بتن ستون، سبب افزایش قابل‌توجه مقاومت فشاری محوری، محوری ـ خمشی و شکل‌پذیری آن می‌گردد. مطالعات بسیاری در مورد مقاومت فشاری و رفتار تنش ـ کرنش بتن محصور شده با FRP انجام شده است. این مطالعات بیانگر آن هستند که رفتار بتن محصور شده با FRP با رفتار بتن محصور شده با فولاد متفاوت بوده و بنابراین توصیه‌های طراحی توسعه‌یافته برای ستون‌های بتنی محصور شده با غلاف فولادی، علیرغم تشابه ظاهری، برای ستون‌های بتنی محصور شده با FRP قابل کاربرد نیستند.

مشکلات اجرایی سازه‌های بتنی موجود و بهسازی آن‌ها
حرکت استمراری علم در عرصه مهندسی سازه ـ زلزله موجب گردیده است تا نوسازی و بهسازی در سالهای در اخیر از روش‌های نوین و مصالحی جدید بهره گیرد که در پیشینه طولانی ساخت‌وساز سابقه نداشته است در میان این نوآوری‌ها FRP (مواد کامپوزیت پلیمری تقویت‌شده با الیاف) از جایگاه ویژه برخوردار هستند. تا آنجا که به نظر برخی از متخصصان FRP را باید مصالح ساختمانی هزاره سوم نامید. کامپوزیت FRP که ابتدا در صنایع هوا و فضا بکار برده می‌شد با داشتن ویژگی‌های ممتاز چون نسبت بالای مقاومت به وزن، دوام در برابر خوردگی و نهایتاً سرعت و سهولت در حمل و نصب، دریچه‌ای نو پیش روی مهندسین عمران گشوده است. به‌گونه‌ای که امروز سازه‌های متعددی در سرتاسر دنیا با استفاده از این مواد تقویت می‌شوند. استفاده از مصالح کامپوزیت به طور قابل‌توجهی در صنعت ساختمان یک بازار در حال توسعه می‌باشد.
اولین تحقیقات انجام شده در این زمینه از اوایل دهه 1980 آغاز شده است، زلزله 1990 کالیفرنیا و 1995 کوبه ژاپن نیز از جمله عوامل مؤثرتری برای بررسی کاربرد کامپوزیت پلیمری تقویت شده با الیافFRP جهت تقویت و مقاوم سازی سازه‌های بتنی و بنایی در مناطق زلزله‌خیز گردید.

کاربرد ورق یا کامپوزیت FRP در مقاوم سازی سازه‌های بتن مسلح
امروزه نگهداری از سازه‌ها به دلیل هزینه ساخت و تعمیر بسیار حائز اهمیت می‌باشد. با مطالعه رفتار سازه‌های بتنی مشخص می‌شود عوامل متعددی مانند: اشتباهات طراحی و محاسبه، عدم اجرای مناسب تغییر کاربری سازه‌ها، آسیب‌دیدگی ناشی از وارد شدن بارهای تصادفی، خوردگی بتن و فولاد و شرایط محیطی از دوام آن‌ها می‌کاهد. ضمناً تغییر آیین‌نامه‌های ساختمانی (که باعث تغییر در بارگذاری و ضرایب اطمینان می‌شود) نیز سبب ارزیابی و بازنگری مجدد طرح و سازه می‌گردد تا در صورت لزوم بهسازی و تقویت شود. سیستمهای الیاف مسلح شده پلیمری FRP برای تقویت سازه‌های بتنی پدیدار شده و به عنوان یک جانشین برای روش‌های سنتی از قبیل چسباندن صفحات فولادی، افزایش سطح مقطع با بتن‌ریزی مجدد و پیش تنیدگی خارجی می‌باشد.
با توجه به معایب این روش‌ها مانند بازدهی کم و یا نیاز به امکانات و فن‌آوری خاص، امروزه روش‌های مقاوم سازی ساختمان با استفاده از کامپوزیت توسعه روزافزون پیدا کرده است. محدودیت استفاده و کاربرد کامپوزیت در مهندسی ساختمان به قیمت بالای آن‌ها برمی‌گردد. البته هزینه و قیمت آن‌ها به‌تدریج رو به کاهش می‌باشد و به‌این‌ترتیب استفاده از آن‌ها بیشتر و بیشتر خواهد شد. استفاده از FRP در زمینه مقاوم سازی ، هر چند که هزینه بالایی در بردارد، اما با توجه به هزینه اجرای کم و نیز سایر مزایای FRP، در کل به‌صرفه‌ترین و مؤثرترین راه مقاوم سازی سازه‌های بتنی امروزه به شمار می‌رود.

مقاوم سازی ستون‌های بتنی موجود با به‌کارگیری الیاف FRP
مقاوم سازی اعضای بتنی با مصالح کامپوزیتی FRP روش نسبتاً جدیدی به شمار می‌رود. مصالح FRP خواص فیزیکی مناسبی دارند که می‌توان به مقاومت کششی بالا و ضخامت و وزن کم آن‌ها اشاره نمود . در ستون‌های بتنی استفاده از FRP ضمن افزایش ظرفیت برشی ستون، مدگسیختگی آن را از حالت برشی به خمشی تغییر داده و شکل‌پذیری را به میزان قابل‌توجهی افزایش می‌دهد.
دورپیچی اعضای فشاری با الیاف FRP باعث افزایش مقاومت فشاری آن‌ها می‌گردد . این امر همچنین باعث افزایش شکل‌پذیری اعضا تحت ترکیب نیروهای محوری و خمشی می‌شود. برای محصور کردن عضو بتنی، لازم است راستای الیاف تا حد امکان عمود بر محور طولی عضو باشد . در این وضعیت، الیاف حلقوی مشابه تنگ های بسته یا خاموت های مارپیچی فولادی عمل می‌کنند. در محاسبه مقاومت فشاری محوری عضو باید از سهم الیاف موازی با راستای طولی آن صرف‌نظر گردد.
هنگامی که ستون یا عضو فشاری تحت بارهای لرزه‌ای قرار می‌گیرد، مسئله ظرفیت جذب انرژی و شکل‌پذیری ستون اهمیت می‌یابد. دراین‌ارتباط مقاوم سازی یا بهسازی آن عضو با افزایش شکل‌پذیری انجام می‌گیرد.

منبع: وبلاگ پادیر گستر