همه ما به نقش طراحی معماری و کیفیت فضاهای داخلی خانه در احساس رضایت و آرامش درونی، آگاه هستیم. اما اگر فقط کمی با دقت به خانه‌ای که در آن سکونت داریم یا خانه‌های دوستان، اقوام و اطرافیان خودمان بیشتری توجه کنیم، متوجه می‌شویم که اکثر آن‌ها از استانداردهای دقیق طراحی ساختمان فاصله زیادی دارند. رعایت نکردن اصول طراحی ساختمان، می‌تواند از کیفیت بنا کاسته و برخلاف آن، رعایت کردن اصول طراحی ساختمان می‌تواند به افزایش رفاه و آسایش ساکنان آن کمک کند. عوامل تأثیرگذار در طراحی واحد‌های مسکونی به چند دسته بسیار مهم تقسیم می‌شوند که طراحان ما در پادیر گستر همواره سعی می‌کنند تمامی این موارد را در طراحی نمای ساختمان یا طراحی داخلی واحد‌ها، آن‌ها را در نظر بگیرند.
- توده گذاری و جانمایی فضاهای داخلی پلان
اولین و شاید مهم‌ترین نکته‌ای که طراحان پادیر گستر در طراحی واحد‌های آپارتمانی در نظر می‌گیرند، توجه به توده‌گذاری پلان و جانمایی فضاهای عمومی، فضاهای عمومی و فضاهای خصوصی ساختمان است. این مورد درباره ساختمان‌های شمالی چندان مشکل نیست، زیرا در این ساختمان‌ها در اغلب موارد، فضاهای عمومی خانه، یعنی سالن پذیرایی و در بسیاری از موارد هم نشیمن و آشپزخانه را مشرف به حیاط طراحی می‌کنیم تا دارای بهترین شرایط جذب نور باشند. در جهت مختلف و در انتهای زمین نقشه نیز، معمولاً اتاق خواب‌ها را طراحی می‌کنیم تا نور و تهویه هوای آن توسط یک نورگیر تأمین شوند.
اما مشکلی که در طراحی سازه ساختمان اغلب طراحان تازه‌کار دیده می‌شود، در طراحی اتاق‌های واحد‌های جنوبی است. همان‌طور که می‌توانید حدس بزنید، در ساختمان‌های جنوبی، نورگیری از دو سمت شمال و جنوب معمولاً بدون مشکل است. بنابراین ما سعی می‌کنیم در طراحی این ساختمان‌ها، فضاهای عمومی ساختمان مانند نشیمن و پذیرایی، در انتهای نقشه و مشرف به حیاط قرار بگیرد تا از نور جهت جنوبی برخوردار شود و اتاق خواب‌ها را در ضلع جنوبی و مشرف به خیابان طراحی گردد.
معمولاً بهترین و مفید‌ترین نور در ساختمان، نور روز جنوبی است و در ساختمان‌های جنوبی این نور از سمت پنجره‌های جنوبی طراحی می‌شود، به همین دلیل هم در پلان‌هایی که ما طراحی می‌کنیم، سعی می‌کنیم تا جانمایی فضاهای ساختمان طوری طراحی شود که فضاهای عمومی مانند آشپزخانه و پذیرایی مشرف به حیاط طراحی شوند و برعکس، اتاق‌خواب‌ها را رو به خیابان طراحی می‌کنیم. در غیر این صورت، عملاً در طول روز که کسی از اتاق‌خواب‌ها استفاده نمی‌کند، بهترین و بیشترین نور را از دست می‌دهیم و قسمت‌های پر مصرف خانه، مانند پذیرایی در طول روز، از نور زیبای آفتاب بی‌نصیب می‌ماند. علاوه بر این، وجود اتاق‌ها رو به حیاط باعث می‌شود تا نور شدید و مستقیم آفتاب، باعث آزار ساکنان در ساعات اولیه روز می‌شود.
- کنترل کردن نور ساختمان
اگرچه نور طبیعی می‌تواند کیفیت فضای داخلی را افزایش دهد، اما ورود نور بیش از حد به داخل ساختمان، می‌تواند باعث مزاحمت برای ساکنان و افت زیبایی طراحی فضای داخلی ساختمان شود. یکی از مواردی که در طراحی‌ها می‌بینیم این است که برخی طراحان سعی می‌کنند هر کجا دسترسی به نور مستقیم وجود دارد، بیشترین نورگیری را داشته باشد. این موضوع، بیشتر برای پذیرایی کاربرد دارد، اما برای قسمت‌های خصوصی یا نیمه عمومی چندان جالب نیست. به عنوان مثال نورگیری اتاق خواب‌ها نباید با پنجره‌های خیلی بزرگ (مثلاً 3 متری) تأمین شود، وجود چنین پنجره‌هایی نه تنها از نظر کنترل دما و عایق‌بندی حرارتی مشکل‌تر است، بلکه بسیاری از افراد دوست ندارند اتاق خوابشان، پنجره‌های خیلی بزرگ رو به بیرون داشته باشد و همواره سعی می‌کنند آن‌ها را با پرده‌های بزرگ بپوشانند.
این یکی از نکات مهم در طراحی نقشه ساختمان است. زیرا یک طراح باید با توجه به مکان ساختمان، شدت تابش آفتاب، بافت فرهنگی و اجتماعی و شرایط ساختمان‌های روبرو و مشرف به آن ساختمان، بتواند این ابعاد را در بهترین شرایط طراحی کند. این موارد، در مورد اتاق نشیمن خصوصی و اتاق تلویزیون که در برخی از ساختمان‌ها طراحی می‌شود هم صدق می‌کند. نورگیر زیاد در این اتاق‌ها (خصوصاً اتاق تلویزیون) کاربرد آن‌ها را تحت تأثیر قرار می‌دهد و نور باید به صورت کاملاً کنترل شده به داخل این اتاق‌ها بتابد.
همچنین آشپزخانه را قلب خانه می‌نامند و معمولاً خانم‌های خانه‌دار، زمان زیادی را در طول روز در این بخش از خانه می‌گذرانند. نورگیری و تهویه آشپزخانه اهمیت بسیار زیادی در طراحی ساختمان دارد و باید توجه داشته باشیم که وجود وسایل گرم کننده مانند اجاق گاز، پکیج و حتی یخچال و فریزر در این فضا، به اندازه کافی محیط را گرم می‌کنند. اگر نور شدید آفتاب (خصوصاً در فصل‌های گرم سال) هم مستقیماً و شدیداً به داخل آشپزخانه بتابد، می‌تواند در هنگام انجام کارهای روزانه موجب خستگی خانم خانه شود. بنابراین باید آشپزخانه طوری طراحی شود که نور با شدت به داخل آن نتابد. ما معمولاً سعی می‌کنیم اگر لازم است آشپزخانه را رو به حیاط طراحی کنیم و قرار است نور زیادی رو به آن بتابد، طراحی آن را طوری انجام دهیم که با کمی عقب‌نشینی و فاصله از نمای اصلی ساختمان قرار بگیرد تا هم نور خوبی را دریافت کند و هم از تابش مستقیم آفتاب و گرم شدن بیش از اندازه محیط داخلی آن جلوگیری شود.
-
طراحی ساختمان دو‌خوابه، را نمی‌شود سه خوابه کرد
اینکه یک کارفرما دوست دارد تا به جای یک واحد دو خوابه یک واحد سه خوابه داشته باشد کاملاً طبیعی است. اما هر ساختمان با هر نقشه و مساحتی را نمی‌توان سه خوابه کرد. گروه طراحی ما در پادیر گستر، معمولاً واحد‌هایی که متراژ آن‌ها کمتر از 130 متر مفید است را به صورت سه خوابه طراحی نمی‌کند. زیرا در این صورت، نه تنها روی کیفیت طراحی فضاهای دیگر آپارتمان تأثیر منفی می‌گذارد، بلکه معمولاً یکی از اتاق‌ها نیز از نظر مساحت و ظاهر و نورگیری و امکانات و تهویه مناسب هم دارای استانداردهای طراحی داخلی درست یک اتاق مهندسی‌ساز نخواهد شد. بنابراین معمولاً پیشنهاد می‌کنیم که چنین نقشه‌ای به صورت دو‌خوابه طراحی شود تا بهترین فضاها را در اختیار داشته باشیم.
در ساختمان‌هایی که خود ما ساخت آن‌ها را بر عهده داریم یا علاوه بر مدیریت پیمان ، طراحی نقطه آن نیز با خود ما است، سعی می‌کنیم حتماً به این نکات توجه کنیم و اتاق‌های را بی‌دلیل کوچک نکنیم.
4. آیا نشیمن خصوصی لازم است؟
نشیمن خصوصی از آن فضاهایی است که معمولاً کسانی که دنبال خانه‌های برند و لوکس
می‌گردند، توجه ویژه‌ای به آن دارند. اما دقیقاً مانند نکته قبلی، باید
ببینیم که چه فضایی برای آن مناسب است و اصولاً مساحت نقشه و متراژ
ساختمان، امکان طراحی یک نشیمن خصوصی را به ما می‌دهد یا خیر.
از آنجا که معمولاً متراژ بین 140 تا 180 متر را به صورت سه‌خوابه طراحی می‌کنند، نباید در ساختمانی که کمتر از 150 متر متراژ دارد، فضایی برای نشیمن خصوصی در نظر گرفت. مگر اینکه از همان ابتدا آن را به صورت دو خوابه در نظر بگیریم. البته این ضروری‌ترین پیش فرض برای طراحی نشیمن است، اما از طرف دیگر باید به فضاهای داخلی هم توجه کرد و فضای نشیمن را طوری در نظر گرفت که نورگیری آن مناسب باشد و بتوان مبلمان خوبی در آن چید. اینکه صرفاً یک راهروی بزرگ را به عنوان نشیمن خصوصی معرفی نکنیم.
منبع: وبلاگ پادیر گستر